Pinda: Posho haziepukiki

*Asema baadhi zipo kwa mujibu wa katiba
*Mtikila aungana na CHADEMA kuzipinga

Tumaini Makene na Pendo Mtibuche

MJADALA wa kufumua mfumo wa watumishi wa umma na wanasiasa kulipana posho ya vikao umeendelea bungeni katika namna tofauti, ambapo
sasa imetua mezani kwa Waziri Mkuu ambaye pia amerusha mpira huo kwenye katiba, huku pia kukiibuka mipasho ya nani mmiliki wa wazo hilo.

Akijibu maswali ya papo kwa papo jana, Bw. Pinda alisema suala la posho haliepukiki kwani kuna zingine zipo kwa mujibu wa katiba, hivyo haziwezi kuondolewa bila kufuata utaratibu, huku akiongeza kuwa zingine zinaweza kuondolewa kwa maagizo ya Katibu Mkuu akiona inafaa, huku pia akiwarushia kijembe CHADEMA kuwa wapo wanaozimezea mate lakini wanashindwa kusema.

Akijibu swali la Mbunge wa Mkanyangeni, Bw. Mohamed Habib Mnyaa (CUF), Bw. Pinda alisema kuwa ukweli ni kwamba posho hizo ambazo ni stahili za wabunge na watumishi wengine wa umma, zipo kwa mujibu wa taratibu zilizowekwa kikatiba na zimegawanyika
katika makundi mawili.

Alisema kuwa suala la posho limewekwa kikatiba na pia katika baadhi ya kazi lipo kwa kulingana na taratibu za kazi yenyewe ikiwemo suala ya fedha kwa ajili ya chakula kwa askari polisi

Alisema makundi mawili ni pamoja na posho ambazo haziwezi kuondolewa hadi kukaa tena kwa bunge na kuziondoa na zile ambazo zinaweza kuondolewa bila kuwepo kwa ulazima wa bunge.

Bw. Mnyaa ambaye alimtaka Waziri Mkuu kueleza suala hilo kwa mujibu wa Katiba Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, ibara ya 73 ambayo inaeleza maslahi ya wabunge wote, wa aina zote, watalipwa posho na mishahara na kifungu cha 26 cha katiba hiyo kinamtaka
kila mtu kufuata katiba.

Swali lililenga kuwa je, serikali inaeleza nini juu ya kadhia inayoendelea kujengeka na wabunge na wanaharakati na kusababisha kuleta fitna kati ya wabunge na wananchi juu ya kupokea posho hizo.

Katika majibu yake Waziri Mkuu alisema kuwa ni kweli stahili za wabunge zipo kwa mujibu wa taratibu zilizopo kikatiba na wala si dhambi kwa watumishi wengine wa serikali kupata posho na kuwa suala hilo lipo kisheria na kama wabunge wanataka suala hilo liondolewe basi serikali itamwachia jukumu hilo Spika wa Bunge ili
alifikishe kwa rais ili serikali iweze kuona ni hatua gani zitafanyika na baadaye kupelekwa bungeni.

"Kumekuwa na maneno mengi kuwa jambo hili ni kubwa na hata kama mbunge huyo akipewa fedha hizo hazitumii yeye mwenyewe kwani anayo majukumu ya kuwasaidia wananchi na hili ndivyo lilivyo, ni nani atakataa hapa wakati mwingine hujaamka wapo watu nje
ya nyumba yako wanakusubiri uwape nauli na hata wakati mwingine  tunashikwa mashati hapa bungeni juu ya kuombwa fedha."

"Jambo hili la kupewa posho ni jambo lililofanyika kwa nia njema katika kuwasaidia wabunge na wananchi wao na serikali inaliona hilo na italiangalia suala hilo kwa wabunge kukataa tu, mi nataka hapa tuwe wakweli kwa upande wetu najua kinachowapata wabunge wengi kwani wapo hata wale wanaoishia kushinda kukopa kwenye mabenki," alisema Bw. Pinda.

Katika swali la nyongeza, Bw. Mnyaa aliitaka serikali kusema kuwa itawachukulia hatua gani wabunge watakaoendelea kukataa posho.

Akijibu swali hilo Bw. Pinda alisema "suala la kukataa posho alianza Kabwe (Zitto) na wengine wa vyama vingine wakaunga mkono lakini sisi tunasema kuwa ni jambo jema kwani wapo waliowahi kujitoa na hata kutoa mishahara yao kwa kipindi cha nyuma
kusaidia wananchi...lakini hata hivyo ndani ya CHADEMA wapo baadhi ya wabunge ambao wanazimezea mate posho hizo, japo hawawezi kusema.

"Unaweza ukasema posho yangu nisipewe ukataka ibaki hazina na ipelekwe sehemu fulani, it is fine, there is no problem. Ninachoogopa kusema ni kulifanya jambo hili kuwa kubwa," alisema Bw. Pinda na kuongeza.

"Inajulikana kwamba, stahili wa mbunge zipo kwa mujibu wa Katiba au taratibu zilizopo, vile vile niseme tu kwamba, zipo posho za aina mbili, zipo ambazo Katibu Mkuu hawezi kuzirekebisha kwa sababu zipo kwa mujibu wa sheria na zingine ni zile ambazo Katibu Mkuu anaweza kuzirekebisha kulingana na jinsi anavyoona inafaa.

"Ambazo katibu mkuu hawezi kuzirekebisha ni kama zile wanazolipwa madiwani, madiwani hawana mishahara, posho wanazolipwa ndizo zinazowasaidia kutimiza majukumu yao, askari wao wana kitu kinaitwa 'ration allowance' sasa hizi huwezi kuziondoa.

"Wapo wafanyakazi wanakaa katika vikao hadi usiku, hawa wanalipwa posho kama motisha ya kazi wanazofanya, wapo wengine hasa hawa wanaoandaa bajeti, wanakaa kwa muda mrefu katika vikao, hawa ukiwalipa posho siyo dhambi, wanalipwa kama njia ya kuwa
'motivate' tu.

"Sasa hizi za wabunge, Spika anaomba kibali kwa Rais, nalo sasa naona limekuwa jambo kubwa, tuelewe kwamba sehemu kubwa ya posho wanazolipwa wabunge ndiyo hizo hizo wanazowapa wananchi, kwa mfano unaweza kuwa uko hapa ndani, pale mlangoni kuna
mtu anakusubiri, ukitoka nje tu anakuomba fedha, unaweka mkono mfukoni unampatia.

"Watanzania wasilione jambo la ajabu, walione jambo la kawaida lakini kwa kuwa serikali imeshaliona, italifanyia kazi," alisema Bw. Pinda.

Tangu Jumanne iliyopita kumeibuka hoja juu ya nani 'mmiliki' wa hoja hiyo ya kufumua na kuondoa mfumo wa posho za vikao, ambazo baadhi ya wachambuzi wanasema ni sehemu ya tatizo la matumizi makubwa ya serikali yasiyokuwa na tija, ambalo linachukua takribani zaidi ya sh. bilioni 900 kwa mwaka.

Hoja hiyo ilianzishwa na Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni, ikiwa ni moja ya mapendekezo yake ya kupunguza matumizi makubwa ya serikali yasiyokuwa na tija, badala yake ikitaka fedha hizo zielekezwe katika miradi ya maendeleo ya wananchi.

Tangu kuanza kwa hoja hiyo takribani wiki tatu zilizopita, kwenye vikao vya kamati za kudumu za bunge, Dar es Salaam, baadhi ya wabunge, hasa wa CCM na mawaziri, walisikika wakipinga wakisema ni suala ambalo haliwezekani, kwani liko kwa mujibu wa sheria na taratibu ambazo wamezikuta na hawawezi kuziacha.

Lakini Jumanne baadhi ya wabunge waliibuka na hoja kuwa suala hilo si geni, wala CHADEMA wasijifanye kuwa ni la kwao, bali tayari serikali imeshaliona na kulipendekeza katika Mpango wa Kwanza wa Maendeleo wa Miaka Mitano (2011/12-2015/16), hivyo hoja ikabadilika kuwa 'CHADEMA wameiba' wazo hilo.

Hoja hiyo imekuwa ikichukua taswira tofauti ndani ya ukumbi na nje katika viwanja vya bunge, pia katika jamii, ambapo wakati mwingine wengine wamejikuta wakijadili watu zaidi, badala ya hoja yenyewe. 

Kauli ya Mtikila

Mwenyekiti wa Chama cha DP, Mchungaji Christopher Mtikila, amesema anaunga mkono CHADEMA kwa asilimia 100 kupinga posho za vikao wanazolipwa wabunge na watumishi wengine wa serikali kwa kuwa ni sehemu ya majukumu ya kazi zao.

Pia Mchungaji Mtikila ameisifu bajeti ya kambi ya upinzani iliyosomwa bungeni juzi na Waziri Kivuli wa Fedha, Bw. Zitto Kabwe, kuwa ina sura ya huruma, ukombozi na kujali Watanzania wanaoishi maisha ya chini kabisa.

Mchungaji Mtikila alisema hayo Dar es Salaam jana wakati akizungumza na wandishi wa habari kuhusu kufungua kesi nne katika Mahakama ya Afrika ya Haki za Binadamu dhidi ya Serikali ya Tanzania.

"Nimesikitishwa na kiwango kikubwa cha fedha kilichotamkwa na CHADEMA kutumika kuwalipa posho wabunge huku Watanzania waliowachagua hawana uhakika wa kula, mimi kwa hili naungana na CHADEMA kupinga vikali.

"Kama suala hilo litashindwa kuamuliwa bungeni au kubadilisha hiyo sheria wanayodai ni halali kulipwa, ni vema likawahishwa mahakamani," alisema Mchungaji Mtikila.